YUKARI AGORA
1883-84 yıllarında ortaya çıkarılan bu agora, Zeus Sunağı
taraçasından 14 m aşağıda ve güneye uzanmış durumdadır.
Akropolün en eski yapılarındandır. Kuzey temellerindeki
kalıntılar burada daha eski bir yapının olduğunu gösterir.
Agora, dağ sırtının küçük düzlüğünden yararlanılarak
kayaları parçalayarak açılan bu alanda 83,7x43.5m
ölçüsündedir. Anayol bu alanı ikiye bölmüştür. Kuzeyden
güneye 90m uzunluğunda ve bunun yarısı kadar genişlikte olan
doğu tarafın agoranın ilk kurulduğu bölge olduğu daha sonra
tiyatro ile ilişkisini kolaylaştırmak için genişletildiği
sanılmaktadır.
Agoranın üç tarafı porticuslarla çevrilmiştir. Bunlardan
kuzey kenarında az, doğu ve güney kenarında daha fazla izler
bulunmuştur. Porticusların alana bakan bölümlerinde bir kat,
dışa bakan bölümde ise arazinin eğimine göre üç kata kadar
çıktığı anlaşılmaktadır. Dorik biçimli 3,83m boyundaki
porticus sütunlarının üst bölümünden üçte ikisi derin yivli,
alt tarafı ise düz işlenmiştir.
Agora alanında yüksekliği 0,48, genişliği 0,405 ve derinliği
0,385m olan çelenklerle süslü bir yazıtı olan bir sunak
altlığı bulunmuştur. Agorada tunçtan bir Hermes Agoreus
(Agorada duran) heykeli bulunuyordu.
Agoranın batı bölümünde, önündeki sunakları ile küçük bir
Agora tapınağı bulunur. Dor ve İon düzeni karışımında,
anteli prostylos tapınak şeklindedir. Bina iki basamak
üzerine kurulmuş olup genişliği 7.66m ve uzunluğu
12.30m'dir. Bu tapınağın, bir heykel kaidesindeki yazıttan
Dionysos için yapıldığı anlaşılmaktadır. Batı galerinin
kuzey köşesindeki, tapınağa benzeyen daha eski yapının
anlamı açıklanamamıştır. Kuzeyde, yolun Agoradan çıktığı
yerde, sağ tarafta galerinin ucuna eklenmiş niş şeklinde bir
kült yapısı vardır. Burada Bergama Sunağı'nı bulan ve
kazısını yapan Karl Humann'ın (1839-1896) granit bir blok
altında mezarı yer almaktadır.
40-60cm ölçüsünde sert taşlardan döşemesi olan agora
Ortaçağdaki yıkımına kadar köklü bir onarım görmeden ilk
yapısını korumuş, VIII.yy'da porticusların temellerine kadar
sökülerek Bizans surlarının yapımında kullanılmıştır.
|