Kızıl Avlu
Antik
kentin aşağı kesimi büyük oranda Bergama kasabası ile
kaplanmıştır. Kasabanın içinde antik çağa ilişkin en
etkileyici kalıntı Kızıl Avlu denen yapıdır. Gerek tasarımı,
gerekse dev boyutları ile hayranlık uyandıran anıt, Roma
ihtişamını çok iyi yansıtmaktadır. Kompleksin merkezini büyük
bir salon ya da tapınak oluşturur. Esasında üç katlı olan bu
yapı günümüze aşağı yukarı tüm yüksekliğiyle erişmiştir.
Tapınağın iki yanında, kendisi gibi iyi korunagelmiş iki
yuvarlak kule yükselmektedir. Her iki kulenin de önünde
sütunlu galeriler ile çevrili birer avlu vardır. Sütunlu
galerilerden pek az iz kalmasına karşın, iki avlunun da
ortasında ince, uzun bir havuz saptanmıştır. Sıcak ve soğuk su
künklerinin beslediği bu havuzlar dinsel yıkanma işlemine
yöneliktir. Tapınak ve avlulu kulelerin önünde, uzunluğıı
182.9 m.yi bulan ve bugün büyük kesimi Bergama kasabasının
altında kalan uçsuz bucaksız ana avlu uzanır. Giriş kapısını
içeren dış duvar ise ana caddedeki evlerin arasında şimdi de
görülebilmektedir. Bir başka ilgi çekici özellik, büyük
avlunun Selinus Irmağı üzerine inşa edilmiş olmasıdır. Avlunun
altında, onu bir baştan öbürüne eğik bir çizgiyle kat eden
ırmak, hâlâ aynı işlevi sürdüren tonozlu iki kanalın içine
alınmıştır.
Dev boyutlu
yapının Mısır tanrılarına, öncelikle Sarapis'e (Mısır'da
Osiris) adanmış bir kutsal alan
olduğu kesindir. Yapının üçlü formu, Sarapis'in yanı sıra
başka tanrıların, büyük olasılıkla İsis ve Harpokrates'in,
tapım gördüğünü belirtir. Yapısal öğelerin her biri, kült ile
ilgili farklı törenlerin uygulanmasına izin verecek biçimde
tasarlanmıştır. Büyük ön avlu tören geçitleri için bir sahne
oluştururken, tapınağın kendisi ikiye bölünmüş, yalnızca
rahiplerin ve külte kabul edilenlerin ayak basabildiklerí
içerideki bir kutsal yer ile tapımda bulunan kalabalığın
toplandığı dışarıdaki bir alanı içermiştir. İki yandaki kule
benzeri elemanların altyapısında saptanan büyük odaların, kült
içinde önemli bir rol oynadıkları kuşkusuzdur. Bilindiği gibi,
Sarapis'in yeraltı ile güçlü bağları ve Yunan yeraltı tanrısı
Hades ya da Plouton ile ortak noktaları vardır. Küçük
avlulardaki havuzlar ise İsis ve Sarapis tapımında suyun
taşıdığı dinsel anlam ile ilişkilidir. İsis ve Sarapis
kültünde su, yıllık taşkınlarıyla Mısır'a bolluk ve bereket
getiren kutsal Nil Nehri'ni simgelemiştir. Yapı olasılıkla
İ.S. 2. yüzyıla tarihlenir. Sonraları orta avluda bir kilise
inşa edilmiştir. Mevcut yükseltilmiş taban bu yapıya aittir.
|