İassus

Iassus'a arabayla, İzmir'e giden anayoldan sapılır ve Karakuyu köyünün içinden geçilerek varılır. Diğer bir yol da, öğlen, sakin Güllük limanında yenilen balıklardan sonra, ucuz bir tekne kiralanarak, yarım saatlik bir yolculukla Güllük Körfezi karşısındaki Iassus harabelerine ulaşmaktır. Tarihçiler, Argos'lu Peleponezliler'I, M.Ö.9. yüzyılda Iassus'u buldukları için, şanslı görürler. Buraya daha sonra İonyalılar yerleşmişler, sonra da şehir Delya Konfederasyonu üyesi olmuştur. Ispartalılar Iassus'luları kovdular, sonra da şehri Perslere (eski İran) verdiler. Kral Mozolus hükümdarlığı sırasında burayı denetimi altına aldı ve şehir tuzlu balık endüstrisiyle zenginleşti.

Iassus'un ne kadar büyük olduğunu bilemiyoruz, çünkü Kıyıkışlacık köyü şu anda onun bir kısmının üstünde kuruludur. Ancak vergi kayıtlarının gösterdiğine göre, bir çok yüzyıl önemli ve zengin bir şehir olmuş. Bilinmeyen nedenlerle düşüş göstermiş ve Roma İmparatorluğu zamanında da sınır gümrük istasyonu olarak işlevini sürdürmüş.

İtalyan gruplar Iassus'ta geniş çapta kazılar yaparak, tarihinin pek çok yönünü ortaya çıkardılar. Bu hoş ağaçlık mekânın en göze çarpıcı yanı, Kral Mozolus'un yaptırdığı düşünülen, şehrin bir kısmının etrafındaki, iki kilometre uzunluğundaki duvardır. İyi korunmuş bir mozole yeniden 960 cm. yüksekliğinde inşa edilmiştir ve bugün çevredeki buluntular burada saklanmaktadır. Bunlardan başka yer altından çıkarılanlar; bir tiyatro, bir Bizans kalesi ve duvarları boyalı, yerleri mozaik bir Roma evidir. Tepenin doruğundaki bir kalenin ise Rodos Şövalyelerinden kaldığı sanılmaktadır.

Bu ilginç yöreye yapılan bir turdan sonra, sakin ve garip bir köy olan Kıyıkışlacık'ta öğleden sonra denize girmek veya tenhada güneş banyosu yapmak ve belki de deniz kenarındaki restoranlardan birinde bir akşam yemeği yemek mükemmel olur.