Hierapolis (Pamukkale)

Denizli merkez ilçesinin 24 km.kuzeyinde,1840 metre yükseklikli Çökelez Dağı'nın güney eteklerinde,ovalardan 100 metre yükseklikteki platomsu taraça üzerindedir. Pamukkale sırtını Çökelez Dağı'na yaslamış, yönünü Çürüksu ovası ile başlarından kar eksilmeyen Karcı ve Honaz dağları ile Babadağ'a çevirmiştir.Denizli'den Pamukkale'ye yaklaşırken gündüz olsun,gece olsun pamuktan yapılan kaleleri andıran travertenlerin büyüleyici bir görünümü vardır. Pamukkale'yi Pamukkale yapan şifalı ve sanatçı su ; Hieropolis kalıntıları arasında Çökelez Dağı'nın platoya inen eteğinden kaynar. Yüze çıktığı yerdeki sıcaklığı 35 C'dir.İnsan bedeninin ısısına yakın olan bu su çeşitli radyoaktif maddelerin yanısıra erimiş maddeler,kalsiyum ve yüksek oranda karbondioksit içerir.Bu su belli bir süre aktığı yerde kireçli bir tortu bırakır.İşte bu Pamukkale'nin ünlü travartenlerini oluşturur. Pamukkale suyu içinde bir hafta bekletilen sicimler dalgalı ve beyaz tortu ile kaplanır.Ayrıca;Çamlık'da piknik yaparak genel veya özel aile havuzlarında yüzerek ve çay bahçelerinde dinlenerek vakit geçirilebilir.


Tarihi Hierapolis, Pergamon Kralı Eumenes II tarafından kurulmuş, ve adını Pergamon'un efsanevi kurucusu Kral Telephos'un karısı Hiera'dan almıştır.
Hierapolis M.Ö 133 yılında Roma'ya geçti. M.Ö. 17'de ağı bir depremde şehir yerle bir oldu.

Bu tarihi şehirde Plateia olarak adlandırılan ve çevresi uzun kolonlarla kaplı bir cadde yer almaktadır. Genişliği 13 metreyi bulan bu cadde güneydoğu girişinden kuzeydeki Domitian kemerine uzanır. Platoya ulaşıldığında göze çarpan ilk yapı şehir banyolarıdır. Bu banyolar Roma eseridir ve M.S. 2 yüzyıla aittir.

Şehir Merkezine 24 km. mesafededir. Hierapolis şehrinin kuruluşu çok eskiye dayanmaktadır. Bergama kralı II. Eumenes tarafından M.Ö. 1 90 yılında kurulan şehre, efsanevi kahraman Telefos'un güzel karısı "Hiera" nın adına izafeten Hierapolis adını vermiştir. Hirapolis kutsal şehir anlamına da gelmektedir. Hellenistik özellik taşıyan şehir, M.Ö.1 33 te Bergama kralı 3. Attalos'un vasiyeti üzerine Hierapolis, Bergama ile birlikte Romalılara geçmiştir. M.S. 1 7 de Roma İmparatoru Tiberius zamanında şiddetli bir deprem ile yıkılmışır. Yeniden inşa edilen şehir tamamen Roma karakterine bürünüp, M.S.II-III. asırlarda Roma İmparatoru Septimus Severisve Karakalla devirlerinde büyük bir refeha kavuşarak, altın devirlerini yaşamış ve Roma İmparatorluğunun ileri gelenlerinin sayfiye şehri olmuştur.Hierapolis 'teki büyük yahudi nüfusunun hakim olduğu devirde,İsa'nın 12 havarisinden biri olan Apostle Phlippe'nin M.S. 80 de Hristiyanlığı yaymak üzere buraya geldiğinde işkence edilip öldürülmesi ile Hristiyanlık aleminde önem kazan- mıştır.Bizans devrinde de piskoposluk merkezi haline gelen Hierapolis'te, St. Philippe adına M.S. 5. asırda Ottogon stilde martyrium inşa edilmiştir. M.S. 395'te Bizans idaresine geçen Hierapolis, M.S. 1210'da Gıyasettin Keyh- üsrev zamanında Selçukluların eline geçmiştir. 1 354'te meydana gelen şiddetli depremler yüzünden şehir harap olmuştur. Hierapolis'in elindeki kaynaklara göre, hem Apollan Laır Benos'un hem de Apolfan Kitharoidos'un Arkhegetes Kürtünü hayali bir şehir olarak görülmektedir.Hierapolis sikkeleri M.Ö.II. yy. başlayarak M.S. III. yy.'a kadar devam etmiş bir devrin kültürünü aksettirir. Kitabeler ise daha geç bir zamana işaret eder. Sikkelerin ve kitabelerin birleştiği nokta Apollan Kitharoidos'u müşterek temsil etmeleridir. Apollon'un ağızlı baltasıyla kuwetin sembolü olarak yürürken, diğer taraftan dini merasimleri idare eden bir sembol olarak görülür.

Hiearapolis tiyatrosu M.S. II. yy'da yapılmıştır. Roma tiyatrosu tipindedir. Cavea Scene ve Orkestra kısımlarından meydana gelmiştir.Eyimli bir arazi üzerine kurulmuştur. Halen Cavea muntazam haldedir. 15-20 bin kişiyi alacak büyüklüktedir.Scenede üst kısımları yıkılmış olup, mermer bloklar üzerine mitolojik sahneler anlatılmıştır.Scene'nin sağ ve solunda, ayrıca ortada ve her iki yanında mermerden oymalı beş büyük kapısı vardır:Pamukkale'de bulunan antik tiyatro M.S. 2 kez inşa edilmiş ve günümüze kadar gelmiştir. Tiyatroda 30 sıra oturma yeri bulunmaktadır. Tiyatroda bulunan eski döneme ait freskler orijinal halleriyle yer almaktadırla

Pamukkale'de bulunan diğer bir önemli yapı da Apollo Tapınağı'dır. Bu tapınağın tarihi Helenistik döneme uzanır. Tapınak 20'ye 15 metre ölçülerindedir ve 2,5 metre yükseklikteki platform üzerine oturmaktadır.

Şu anda Pamukkale'de bulunan müzenin doğusunda bir hristiyan bazalikası yer almaktadır. Bu yapı M.S. 6. yüzyılda yapılmış ve günümüze kadar ulaşmıştır.

Bu tarihi şehrin duvarları M.S. 396 yılında inşa edilmiş ve 28 kuleyle desteklenmiştir. Bizans ve Domitian kapılarının arasında yeralan caddenin Kuzeydoğu eski Hierapolis'in meydanıydı. Burada eski orijinal kilisenin izleri görülebilir.

Necrapolis yönündeki yolu takip ettiğinizde Helenistik dönemin sonlarına ve Hristiyanlık döneminin başlarına ait ev şekilli mezar taşlarına rastlarsınız.
Bu mezar taşları, Anadolu'da bulunan tarihi mezarlık alanları içinde en iyi korunmuş olanlarından birisi durumundadır.


Roma Hamamı

M.S. II. yy. da yapıldığı bilinen hamam ve bölümleri, (Frigidarium, Caldarium) şimdi ve kapalı olarak birbirine bağlı bir bütün halindedir. Hepsi büyük taş bloklardan harç kullanılmadan yapılmışlardır. Kapalı kısımlar tonoz şeklinde örtülmüş tür Ayrıca bu kapalı kısımlar ile açık mekan ların iç kısımlarında kemer şeklinde derin nişler varciır. Kapalı olup ta yıkılan bazı bölümler sonradan onarılarak tekrar eski haline getirilmiştir. Eski haline gelirileıı yüksek tonozlar müze olarak kullanılmaktadır.

Pamukkale'nin termal suları

Pamukkale'nin mineral, kalsiyum yüksek oranda karbondioksit içeren suları 35 derece sıcaklıkla yeraltından gelir. Su yeryüzüne ulaştığında karbondioksit uçar ve kalsiyum yüzeyde birikir. Bu da travertenlerde bulunan beyazlığı meydana getirmektedir.