PANİONİON

3 bin yıl kadar önce, Yunanistan ve Ege Adaları'ndan Anadolu'ya göçenlerin çocukları tarafından kurulan göz kamaştırıcı bir uygarlık İonya. Bilinen ilk planlı kentler burada kurulmuş, doğa ve insan üzerine sistemli düşünmeyi başaran ilk filozoflar buradan çıkmış. İonya, Gediz ile Büyük Menderes nehirleri arasında kalan kıyı şeridini aralarında paylaşan 12 büyük kentten oluşuyordu: Kolophon, Teos, Lebedos, Erytrai, Klazomenai, Phokaia, Efes, Miletos, Myus, Priene, Samos (Sisam) ve Khios (Sakız).

Bir çeşit federasyon halinde yaşayan bu 12 İon kentinin büyük meclisi, Mykale (Samsun) Dağı'nın gölgesinde bulunan, Panionion denilen yerde toplanırdı. Ancak bu, sadece siyasi bir birlik olmaktan çok, ruhani bir birlikti. Birlik, Poseidon Helikonios kültü etrafında sağlanmıştı ve her yıl "Panionia" adı verilen, dini şenliklerle kutlanırdı.

Dilek Milli Parkı yolu üzerinde, Güzelçamlı'nın hemen girişinde, sola doğru küçük bir yol ayrımında Panionion tabelasını göreceksiniz. 1 km'lik toprak bir yoldan sonra ulaşılan antik yerleşim, bugün, zeytin ağaçları arasında kalmış birkaç oturma sırasından ibaret.

Mykale Dağı'nın hemen arkasında ise Panionion'un yönetimsel açıdan bağlı bulunduğu Priene kenti yer alıyor. Küçük boyutu ile orantısız bir önemi var Priene'nin. Bunun ilk nedeni, Panionion'daki toplantılara başkanlık edecek kişilerin ve kutsal yerden sorumlu rahiplerin Prieneliler arasından seçilmesi.

Kentin ününün bir kısmı da, antikçağın yedi bilgesinden sayılan Bias'ı yetiştirmesinden kaynaklanıyor. O çağlarda bilim ve sanata yön vermiş yedi bilge olarak; Miletoslu Thales, Giritli Epimenides, Atinalı Solon, Spartalı Khilon, Korintli Periandros ve Syrali Pherekydes'in isimleri anılıyor.

Bias'ın dehasına örnek olarak, Lidyalılarla adalılar arasındaki savaşı önleyen girişimi gösterilir: Lidya kralı Krezos (Karun) İonya'yı ele geçirdikten sonra, adaları fethetmek için bir donanma hazırlamaya başlar. Bias da, bu saldırıyı önlemek için Sardes'e kadar gider ve Krezos'u şaşırtmak amacıyla, adalıların atlı birliklerle Sardes'e saldırıya geçeceği yalan haberini verir. Krezos: "Hiçbir şey, adalıların ünlü Lidya atlarına karşı karada savaşa atılmaları kadar sevindiremez beni." Bias'ın cevabı şöyledir: "Karacı Lidyalıların kendileriyle denizde savaşmaya hazırlandığını duyunca, sizce adalılar ne düşünüyor?" Krezos denize inmekten vazgeçer...